Γεννημένος το Δεκέμβρη του 1891 στη Νέα Υόρκη από Γερμανούς γονείς, ο Χένρι Μίλερ ήταν από τη φύση του επαναστάτης. Εγκατέλειψε τις σπουδές του μετά από μόλις 2 μήνες για να δοκιμάσει την τύχη του σε διάφορες δουλειές του ποδαριού. Το 1913 αποφασίζει να ταξιδέψει στις νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και στην Αλάσκα. Θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη ένα χρόνο αργότερα για να εργαστεί στο ραφείο του πατέρα του, το οποίο και θα εγκαταλείψει ύστερα από μία αποτυχημένη απόπειρα να οργανώσει τους εργάτες σε συνδικάτο.
Ξεκίνησε να ασχολείται με τη λογοτεχνία στις αρχές τις δεκαετίας του 1920 όταν άφησε την πρώτη του γυναίκα για να ζήσει με τη χορεύτρια Τζουν Μάνσφιλντ, η οποία ενθάρρυνε τις λογοτεχνικές φιλοδοξίες του. Εκείνη την περίοδο γράφει τα μυθιστορήματα Moloch, This Gentile World και Crazy Cock τα οποία δε θα εκδοθούν παρά μόνο μετά το θάνατό του.
Έτσι αποφασίζει να μετακομίσει στο Παρίσι όπου σύντομα θα μείνει απένταρος. «Δεν έχω καθόλου χρήματα, κανένα πόρο, καμία ελπίδα. Είμαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη γη».
Ο Χένρι Μίλερ διανύει μια περίοδο ξέφρενης δημιουργικότητας και το 1934 θα δει το πρώτο του μυθιστόρημα στα ράφια των βιβλιοπωλείων, το οποίο δεν είναι άλλο από τον περίφημο Τροπικό του Καρκίνου για το οποίο θα πει: «Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο, με τη συνήθη έννοια της λέξης. Όχι, αυτό είναι μία παρατεταμένη προσβολή, ένα φτύσιμο στο πρόσωπο της τέχνης, μία κλωτσιά στον πισινό του Θεού».
Ο Τροπικός του Καρκίνου καθώς και τα δύο επόμενα μυθιστορήματα του, Μαύρη Άνοιξη (1936) και Τροπικός του Αιγόκερω (1939) θα χαρακτηριστούν πορνογραφικά, άθλιες παραλογοτεχνικές αυτοβιογραφίες και θα απαγορευτούν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο ίδιος ο συγγραφέας θα συνεχίσει να ρίχνει λάδι στη φωτιά: «Το σεξ είναι ένας από τους εννέα λόγους για μετενσάρκωση. Οι υπόλοιποι οκτώ είναι άνευ σημασίας.»
Το 1939 εγκαταλείπει το Παρίσι για να ζήσει στην Ελλάδα, οπού θα γνωριστεί με το Γιώργο Σεφέρη και τον Γιώργο Κατσίμπαλη. Η αγάπη του για την Ελλάδα αποτυπώνεται στον Κολοσσό του Μαρουσιού (1941): «Άντρες και γυναίκες πλανιούνταν νωχελικά, σιλουέτες μοναχικές, μέσα στη λάμψη του φωτός που όλο κι αδυνάτιζε. Και δε ξέρω γιατί, τα πλάσματα αυτά μου φαίνονταν βαθύτατα Έλληνες, περπατώντας όπως κανείς άλλος δεν περπατάει, γράφοντας μέσα στους αέρινους μαιάνδρους τους ξάστερα μοτίβα καλοχαραγμένα, το είδος των μοτίβων που είχα δει, την ίδια μέρα, σε βάζα, στο μουσείο.»
Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος τον αναγκάζει να επιστρέψει στην Αμερική όπου θα εκδώσει τον Κλιματισμένο Εφιάλτη (1945), έργο ταξιδιωτικό αλλά και κριτικό απέναντι στα ήθη της αμερικανικής κοινωνίας. Θα ακολουθήσει η τριλογία της Ρόδινης Σταύρωσης (Sexus, Plexus και Nexus), για πολλούς το αποκορύφωμα του έργου του.
Τα βιβλία του παραμένουν απαγορευμένα στις ΗΠΑ και επηρεάζουν τη γενιά των μπητ. Ο Τζακ Κέρουακ και ο Άλεν Γκίνσμπεργκ προμηθεύονται το απαγορευμένο σεξιστικό και βρώμικο έργο του και διαμορφώνουν ένα ολόκληρο κίνημα. Η απαγόρευση των έργων του Χένρι Μίλερ είναι μια νέα ποτοαπαγόρευση. Ο Μίλερ είναι εξίσου εθιστικός όσο το αλκοόλ.
Ο Χένρι Μίλερ έφυγε από τη ζωή σα χτες, πριν από 32 χρόνια, στις 7 Ιουνίου του 1980 στο Λος Άντζελες, όπου έζησε τα 20 τελευταία χρόνια της ζωής του. Το σώμα του αποτεφρώθηκε κι οι στάχτες του σκορπίστηκαν στο Big Sur της Καλιφόρνια.
Η γραφή του είναι εκνευριστικά απλή, ή σου αρέσει ή σου προκαλεί απέχθεια, μέση λύση δεν υπάρχει. Προκλητική γλώσσα, τρελά παραληρήματα, ο Μίλερ είναι το αντίθετο του έτοιμου λόγου και του σαβουάρ βιβρ.
Γι’ αυτό άλλωστε και έζησε μια ζωή με στερήσεις, επειδή ποτέ δε συμβιβάστηκε. Μην προσπαθείτε λοιπόν να τον βάλετε σε καλούπια, ο Χένρι Μίλερ ήταν και παραμένει διαφορετικός, ένας αθεράπευτα ρομαντικός πορνογράφος.
